Θέμα 2 Πως ως τοπικοί δρώντες μπορείτε να εφαρμόσετε επιτυχημένες εκστρατείες επικοινωνίας με θετική αφήγηση της μετανάστευσης: Παράδειγμα από το έργο CLARINET

Μια χρήσιμη εισαγωγή στο έργο CLARINET και στους στόχους του

CLARINET – Communication of Local AuthoRities for INtegration in European Towns (Project number: 821562) είναι έργο το οποίο χρηματοδοτείται από το Ευρωπαικό Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (AMIF). Ο στόχος του CLARINET είναι η εκπαίδευση των ευρωπαίων πολιτών σχετικά με την πρόσθετη αξία που έχουν οι μετανάστες για τις κοινωνίες. Επίσης, το έργο στοχεύει στα εξής: 

  • Ενδυνάμωση τοπικών αρχών ώστε να είναι σε θέση να υλοποιούν εκστρατείες και καμπάνιες οι οποίες να παρουσιάζουν στοιχεία σχετικά με επιτυχημένες πρακτικές ένταξης μεταναστών μέσω της εκπαίδευσης και της εργασιακής ένταξης τους.
  • Προσδιορισμός και προώθηση καλών πρακτικών των τοπικών αρχών σχετικά με εκστρατείες και καμπάνιες για την ένταξη των μεταναστών σε επίπεδο ΕΕ
  • Η δημιουργία του βραβείου “Ευρωπαϊκό Βραβείο Τοπικών Αρχών για την υλοποίηση εκστρατειών με θέμα την μετανάστευση και την ένταξη”
  • Παράδοση ενός εργαλείου θετικής αφήγησης για την μετανάστευση και την ένταξη προς τις Τοπικές Αρχές
  • Υλοποίηση 8 εκπαιδευτικών προγραμμάτων για Τοπικές Αρχές σε σχέση με το πως τοποθετούνται οι δημόσιες αρχές σε σχέση με την μετανάστευση και την ένταξη των μεταναστών στις κοινότητες
  • Ίδρυση 8 καλλιτεχνικές εστίες από τις συμμετέχουσες περιοχές
  • Σχεδιασμός και προώθηση 8 επικοινωνιακών εκστρατειών για τη μετανάστευση που πραγματοποιήθηκαν από εμπλεκόμενους τοπικούς φορείς

Το έργο CLARINET υλοποιήθηκε από τον Δήμο  project was led by the Lampedusa και Linosa (Ιταλία), ενά έχει δημιουργηθεί μια συνεργασία πολλών ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων:

8 Τοπικές Αρχές (σύνολο), οι οποίες βρίσκονται σε συνοριακές περιοχές

  • 9 Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, που έχουν τη βάση τους σε 8 διαφορετικές χώρες της ΕΕ
  • 2 Διεθνή Δίκτυα

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τα εμπλεκόμενα μέρη στο σύνδεσμο:     https://www.clarinetproject.eu/en/home-page-en/#partner

  • Το “Ευρωπαϊκό Βραβείο Τοπικών Αρχών για την υλοποίηση εκστρατειών με θέμα την μετανάστευση και την ένταξη” δημιουργήθηκε από το έργο CLARINET το 2019.
  • Ο στόχος ήταν να προωθήσει και να αναγνωρίσει επιτυχημένες καμπάνιες και εκστρατείες με μεγάλο αντίκτυπο, οι οποίες υλοποιήθηκαν από τοπικές αρχές και παρουσιάζουν τα ωφελήματα που μπορεί να έχει η μετανάστευση στην Ευρώπη.
  • Για την υποβολή αίτησης για το Βραβείο, οι υποψήφιοι έπρεπε να επιλέξουν μόνο μια κατηγορία. Οι διαθεματικές καμπάνιες που χρησιμοποιούσαν διάφορα κανάλια επικοινωνίας έπρεπε να επιλέξουν μόνο μια κατηγορία.
  • Το Βραβείο CLARINET ήταν μια δεξαμενή ιδεών, που συγκέντρωσε 53 εκστρατείες που υλοποιήθηκαν από δημόσιες αρχές και προσέφεραν στην αφήγηση του μεταναστευτικού ζητήματος μια θετική χροιά.

Το βραβείο χωρίστηκε σε τρεις κατηγορίες:

  • Διαδίκτυο και Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, καμπάνιες και διαδικτυακές δράσεις όπως ιστοσελίδες, Facebook, YouTube, Twitter και Instagram, μεταξύ άλλων.
  • Δημόσιες εκδηλώσεις, εκστρατείες και πρωτοβουλίες όπως για παράδειγμα εκθέσεις, εργαστήρια, καλλιτεχνικές ή αθλητικές δραστηριότητες
  • Παραδοσιακά ΜΜΕ, καμπάνιες και δραστηριότητες στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, σε έντυπη έκδοση και διαφημίσεις.

Βίντεο:

Το εργαλείο θετικής αφήγησης έχει συλλέξει εκστρατείες που μπορούν να αποτελέσουν έμπνευση για τις τοπικές αρχές ενώ κρίνονται ως πολύ καινοτόμες. Σκοπός είναι η συλλογή καλών πρακτικών, που να μπορούν να αποτελούν πρακτικά παραδείγματα που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν οι δημόσιες αρχές σε δικές τους καμπάνιες.

Αυτό το εργαλείο εστιάζει στη δημόσια επικοινωνία μέσω εκστρατειών και αφορά κυρίως τις κυβερνητικές τοπικές αρχές. Ωστόσο, αρκετές από τις εκστρατείες του βραβείου CLARINET είχαν αρχικά ξεκινήσει από ιδιωτικές οργανώσεις σε συνεργασία ή εξ ονόματος των Δημαρχείων ή των Τοπικών Αρχών. 

Όσον αφορά την μετανάστευση, οι τοπικές κυβερνήσεις έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα όταν έρχονται σε επαφή με τους πολίτες και μπορούν να επηρεάσουν το κοινό πολύ πιο εύκολα παρά οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

Ωστόσο, αρκετές Τοπικές Αρχές δεν διαθέτουν τους πόρους ώστε να αναλάβουν μια εκστρατεία. Η συνεργασία μεταξύ τοπικών αρχών και τοπικής κοινωνίας αποδείχθηκε μια επιτυχημένη στρατηγική για την ανάπτυξη και την εφαρμογή καινοτόμων δημοσίων εκστρατειών που έχουν τη δυνατότητα να προσεγγίσουν πολίτες σε πολλές περιπτώσεις.

Βάση αυτού του εργαλείου αποτελεί ο Τομέας Πως να τρέξεις μια καμπάνια, ο οποίος χωρίζεται σε τέσσερις βασικές ενότητες που προσφέρουν μια ευρεία εξερεύνηση χαρακτηριστικών στοιχείων των εκστρατειών.

Αρχικά εξετάστηκε ένας αριθμός Γενικών Αρχών, δηλαδή, κοινά στοιχεία σε όλες τις καμπάνιες ανεξάρτητα από την πλατφόρμα στην οποία αναπτύσσεται η εκστρατεία.

Στη συνέχεια, κάθε κατηγορία του βραβείου CLARINET μελετήθηκε ξεχωριστά ώστε να καθοριστούν ορισμένες ιδιαιτερότητες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την ανάπτυξη ηλεκτρονικών εκστρατειών και εκστρατειών στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, εκστρατειών σε παραδοσιακές πλατφόρμες και δημόσιων εκδηλώσιων.

Κάθε μια από αυτές τις ενότητες περιλαμβάνει αναφορές σε άλλα έργα και εργαλεία, πρακτικές συμβουλές και συνδέσμους σε καμπάνιες που ήταν υποψήφιες για το βραβείο CLARINET που παρέχουν καλές πρακτικές για τη δημιουργία δικών σας εκστρατειών.

Γενικές Αρχές

Εκτός από την επιλογή του βασικού καναλιού προώθησης της εκστρατείας, υπάρχουν αρκετά κοινά στοιχεία που απαιτούνται για μια επιτυχημένη καμπάνια ενημέρωσης, που έχουν ως αποτέλεσμα μεγαλύτερο αντίκτυπο. Ορισμένα στοιχεία είναι θεμελιώδεις, ενώ υπάρχουν και άλλα τα οποία είναι εισηγήσεις, ώστε σε περίπτωση που υπάρχει η δυνατότητα να αξιοποιηθούν. Υπάρχει η δυνατότητα συνδυασμού κάποιων στοιχείων και δεν είναι απαραίτητο να περιλαμβάνονται όλα:

  • Χιούμορ: Το χιούμορ δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως αστεϊσμός, αλλά ως τεχνική αφήγησης. Η χρήση του χιούμορ σε μια εκστρατεία επικοινωνίας για τη μετανάστευση αποτελεί πρόκληση καθότι μπορεί να παρεξηγηθεί και να κριθεί ως ακατάλληλο μέσο. Ωστόσο, το χιούμορ μπορεί να αποτελεί και μια γενναία επιλογή και μια επιτυχημένη στρατηγική η οποία μπορεί να προσεγγίσει ένα ευρύτερο κοινό.
  • Οι μετανάστες ως πολίτες: Οι εκστρατείες μπορεί να λειτουργήσουν ως μέσο διάδοσης ενός μηνύματος, τονίζοντας ότι οι μετανάστες/τριες αποτελούν νέα μέλη για τη χώρα υποδοχής, καταδεικνύοντας έτσι στους ντόπιους πολίτες τη σημασία προώθησης μιας μακροπρόθεσμης προοπτικής με στόχο την ένταξη τους η οποία μπορεί να κάνει αισθητή τη διαφορά σε μια κοινωνία.
  • Αφήγηση: Η αφήγηση σημαίνει δημιουργία εναλλακτικών ή αντίθετων αφηγήσεων από τις κυρίαρχες. Μια αντί-αφήγηση έχει συνήθως ένα βραχυπρόθεσμο πλαίσιο και στοχεύει στην άμεση ανταπόκριση σε ένα συγκεκριμένο λόγο, στην ανάδειξη της ασυνέπειας του και εν τέλη, στην απονομιμοποίηση του. Από την άλλη, μια εναλλακτική αφήγηση δεν αποδομεί απλώς έναν λόγο, αλλά κατασκευάζει μια εντελώς νέα αναπαράσταση του κόσμου, παρέχοντας εναλλακτικούς τρόπους ερμηνείας ενός φαινομένου με μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
  • Οι μετανάστες ως πρωταγωνιστές/τριες: Υπάρχουν εκστρατείες που αποτυγχάνουν να επικεντρωθούν σε μια “αυτόματη αναπαράσταση [των μεταναστών/τριων], και καταλήγουν να επαναλαμβάνουν στερεότυπα και την επιζήμια εικόνα μιας διαπολιτισμικής κοινωνίας”. Γι’ αυτό το λόγο, πρέπει τέτοιες εκστρατείες να έχουν ως πρωταγωνιστές/τριες άντρες και γυναίκες μετανάστες. Αυτή η διαδικασία μπορεί να επιτευχθεί μέσω ποικίλων δραστηριοτήτων, όπως για παράδειγμα ομάδες εστίασης, εργαστήρια, πρόσκληση για ανταλλαγή ιδεών και διαδικτυακή συμξμετοχή μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
  • Τέχνη: Η τέχνη μπορεί να εξυπηρετήσει δύο σκοπούς, (α) Είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για εμπλοκή των μεταναστών/τριών σε ουσιαστικές δραστηριότητες, ενώ παράλληλα θέτει τις βάσεις για την εκστρατεία σας. (β) Είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα αφύπνισης των συναισθημάτων του κοινού, το οποίο βοηθά στην ανακάλυψη κοινών σημείων μεταξύ μεταναστών/τριών και της κοινωνίας στη χώρα υποδοχής.

Ιστοσελίδες και Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης είναι πιθανό να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο στις εκστρατείες. Η δημοσίευση δωρεάν περιεχομένου μπορεί να κοινοποιηθεί σε Facebook, Twitter ή Instagram. Ωστόσο, χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια για να προσελκύσει ένα ευρύτερο κοινό και να δημιουργήσει μια επιτυχημένη καμπάνια.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν καταφέρει να είναι πάνω από οποιοδήποτε άλλο κανάλι. Ωστόσο, η ανάπτυξη μιας καμπάνιας σε παραδοσιακά μέσα μπορεί να προσφέρει πλεονεκτήματα τα οποία δεν πρέπει να αγνοηθούν. Για παράδειγμα, τα παραδοσιακά μέσα μπορεί να σας επιτρέψουν να προσεγγίσετε μια μεγαλύτερη, και πιο διαφορετική ομάδα ανθρώπων, λόγω του ότι ένα τηλεοπτικό ή ραδιοφωνικό κανάλι έχει ήδη ένα σταθερό κοινό.

Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα εκστρατειών που αναπτύσσονται μέσω δημόσιων εκδηλώσεων καθώς και πολλές ευκαιρίες για καινοτόμες και επιτυχημένες εκστρατείες.

Καλλιτεχνικές εστίες του έργου CLARINET

Τοπικές εκστρατείες: Σκοποί

Ο βασικός στόχος της συγκεκριμένης εκστρατείας ήταν να εμφανιστούν οι μετανάστες/τριες ως πρωταγωνιστές, ως άνθρωποι και όχι ως απλά στατιστικά. Κατά την εκστρατεία αυτή έγινε εκδήλωση στον Άγιο Αθανάσιο, με στόχο την προώθηση καλλιτεχνικών προϊόντων μέσω εικαστικής έκθεσης. 

Η δημιουργία βίντεο ήταν το επίκεντρο της εκστρατείας στο Traiskirchen. Αυτή η παραδοσιακή καλύβα σε έναν αμπελώνα κοντά σε καταυλισμό προσφύγων ανακατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου από Αφγανούς κτίστες το 2018. Έκτοτε, έχει χρησιμεύσει ως χώρος εκδηλώσεων για ταλέντα παγκόσμιας αναγνώρισης ώστε να εκθέτουν τις δημιουργίες τους και να αναπτύσσουν επιπλέον τη δεξιοτεχνία τους.

Ο κύριος στόχος της εκστρατείας Different Together (Razlini skupaj) ήταν να αναδείξει ότι ο Δήμος αυτός και η περιοχή Bela Krajina φιλοξενούν ήδη μεγάλο αριθμό μεταναστών/τριών. Η εκστρατεία περιλάμβανε διάφορες εκδηλώσεις, ενώ κορυφώθηκε με μια στην οποία παρουσιάστηκαν όλες οι δραστηριότητες της εκστρατείας.

Η εκστρατεία στην Constanta της Ρουμανίας, είχε ως στόχο να αυξήσει την ευαισθητοποίηση, τη γνώση και την αλληλοκατανόηση μεταξύ ντόπιων και μεταναστών/τριών, καθώς και να ενισχύσει την εμπιστοσύνη και το αίσθημα του ανήκειν. Η εκστρατεία επικεντρώθηκε στις εμπειρίες, τις ιστορίες και τις αντιλήψεις μεταναστών/τριών και ντόπιων, και ανέδειξε τη συμβίωση τους, με στόχο την προώθηση της θετικής συνεισφοράς των μεταναστών/τριών στην κοινότητα υποδοχής, δηλαδή, το Δήμο και τη περιφέρεια Κωνστάντζας.

Η εκστρατεία έδωσε έμφαση στην ενότητα και την διαφορετικότητα. Οι άνθρωποι που ζούσαν στα νότια σύνορα της Ουγγαρίας είχαν πάντα μια ιδιαίτερη σχέση με τα σύνορα. Ως φόρος τιμής στα θύματα της μετανάστευσης, γυρίστηκε μια ταινία στην οποία υπήρχαν συνεντεύξεις από ντόπιους που μοιράστηκαν τις εμπειρίες σου σχετικά με τις προσφυγικές ροές.

Ο κύριος στόχος της εκστρατείας Clarinet στο Μπουργκάς ήταν να δημιουργηθεί ένα ενιαίο πρότυπο επικοινωνίας για τους δημόσιους υπαλλήλους όταν συζητούν για τη μετανάστευση και την ένταξη των μεταναστών/τριών στην κοινότητα του Μπουργκάς. Αν και αναφέρεται ως εκστρατεία, οι δραστηριότητες φανερώνουν πως εξυπηρετούσε ένα διαφορετικό σκοπό. Πιο συγκεκριμένα, οι δραστηριότητες βοήθησαν στη δημιουργία μιας νέας αφήγησης για τη μετανάστευση και τον θετικό αντίκτυπο που είχαν οι μετανάστες στον τοπικό πληθυσμό.

Η εκστρατεία είχε ως στόχο την ευαισθητοποίηση, τη γνώση και τη κατανόηση όλων των πτυχών της μετανάστευσης και των αιτιών που την προκαλούν. Κατά την εκστρατεία προωθήθηκε επίσης η αποδοχή και η διαπολιτισμικότητα. Τονίστηκε η μακρά ιστορία μετακίνησης ανθρώπων που ζουν κοντά στη Μεσόγειο Θάλασσα. Ταυτόχρονα συζητήθηκε το θέμα του συντηριτισμού και της απομόνωσης που προκαλεί.

Ο στόχος της εκστρατείας Clarinet “Isola di Pace”, στη Λαμπεντούζα, ήταν να τοποθετήσει την έννοια της ειρήνης στο κέντρο της ζωής του νησιού, προωθώντας την υποστήριξη στον ουκρανικό λαό και σε όλους τους ανθρώπους που υφίστανται τις συνέπειες των πολέμων, εντός της τοπικής κοινότητας, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική, πολισμική και θρησκευτική καταγωγή των ανθρώπων.