Θέμα 1 Πολιτισμικές διαστάσεις του ελληνικού χώρου εργασίας

• Γλώσσα: Η έλλειψη κοινής γλώσσας μεταξύ των συναδέλφων μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εμπόδιο και να δημιουργήσει διάφορες παρεξηγήσεις. Τέτοια παραδείγματα μπορεί να είναι η λανθασμένη προφορά μιας λέξης, φράσεις που μπορεί να ερμηνεύονται διαφορετικά σε κάθε πολιτισμό ή η πλήρης απουσία γλωσσικών γνώσεων. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να δημιουργηθούν δυσάρεστες καταστάσεις που μπορεί να δημιουργήσουν ένα εχθρικό περιβάλλον, να εμποδίσουν τους ανθρώπους να μοιραστούν ιδέες, σκέψεις και συναισθήματα ή να δώσουν ειλικρινή ανατροφοδότηση. Δεδομένου ότι η γλώσσα αντικατοπτρίζει τον πολιτισμό, μπορεί να δοθούν διαφορετικές σημασίες στις λέξεις.
• Μη Λεκτική Επικοινωνία: Οι παρεξηγήσεις μπορεί να είναι αποτέλεσμα και της μη λεκτικής επικοινωνίας. Οι εκφράσεις του προσώπου, οι χειρονομίες, η οπτική επαφή, τα φωνητικά συνθήματα και γενικά η γλώσσα του σώματος έχουν διάφορες σημασίες ανάλογα με τον πολιτισμό. Για παράδειγμα, στις δυτικές χώρες η οπτική επαφή μπορεί να ερμηνευθεί ως σεβασμός ή εμπιστοσύνη σε αντίθεση με ορισμένες ασιατικές χώρες που μπορεί να ερμηνευθεί ως έλλειψη σεβασμού. Στην ελληνική περίπτωση, είναι σημαντικό να διατηρούμε οπτική επαφή σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα να χαιρετήσουμε κάποιον. Οι χειρονομίες, το άγγιγμα και η σωματική απόσταση ερμηνεύονται επίσης διαφορετικά ανάλογα με τη χώρα και τον πολιτισμό και είναι σημαντικό να γνωρίζετε τους κανόνες μη λεκτικής επικοινωνίας στο χώρο εργασίας.

Γενικά, η ανάπτυξη σχέσεων μέσω της επικοινωνίας είναι σημαντική στην Ελλάδα, ενώ η πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία είναι προτιμότερη.

https://www.pexels.com/el-gr/photo/9017412/

• Αμοιβαίος Σεβασμός και Ευγένεια: Ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον οικοδομείται μέσω του σεβασμού. Η αντιμετώπιση των ανθρώπων με ευγένεια, η ενθάρρυνση των συναδέλφων να εκφράζουν τις απόψεις τους και η αποφυγή κάθε συμπεριφοράς που μπορεί να είναι παραβατική ή προσβλητική και η ενθάρρυνση του εποικοδομητικού διαλόγου και της αμοιβαίας κατανόησης δημιουργούν ένα περιβάλλον εκτίμησης και αλληλεγγύης. Επιπλέον, η συναισθηματική νοημοσύνη διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στον εργασιακό χώρο, καθώς η εκδήλωση συναισθημάτων και η ανταλλαγή σκέψεων βελτιώνει την ευημερία της ομάδας εργασίας και αναπτύσσει τις διαπροσωπικές σχέσεις.
• Χρονικές Απαιτήσεις: Η ακρίβεια (χρονική) είναι πολύ σημαντική στον εργασιακό χώρο, αν και διαφέρει μεταξύ των πολιτισμών. Στην Ελλάδα, το ωράριο εργασίας καταδεικνύει ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να φτάνουν σε μια προκαθορισμένη ώρα και να φεύγουν στο τέλος της βάρδιας τους. Η καθυστέρηση στη δουλειά δεν εκτιμάται, ιδίως στην αρχή, καθώς δημιουργεί σοβαρά εμπόδια στη σχέση και στην οικοδόμηση της ομάδας. Από την άλλη πλευρά, οι υπερωρίες εργασίας πρέπει να πληρώνονται σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία.
• Ενδυματολογικός Κώδικας: Η ενδυματολογική πολιτική μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο σημαντική ανάλογα με την κουλτούρα, τη χώρα αλλά και τον συγκεκριμένο τύπο εργασίας. Σε ορισμένες θέσεις εργασίας είναι υποχρεωτικό οι εργαζόμενοι να φορούν επαγγελματική ενδυμασία, όπως οι γιατροί ή οι νοσηλευτές. Σε άλλες περιπτώσεις, η καθημερινή ή επίσημη ενδυμασία εκτιμάται καλά μαζί με τη διατήρηση καλής προσωπικής υγιεινής. Οι εργαζόμενοι μπορούν να ρωτήσουν σχετικά με την πολιτική ενδυματολογικού κώδικα στη νέα τους εργασία.

https://www.pexels.com/el-gr/photo/1037993/

• Εθνοκεντρισμός «Εμείς» έναντι «Αυτών»: Τα στερεότυπα είναι υποθέσεις σχετικά με μια κοινωνική, πολιτιστική ή εθνοτική ομάδα που πιστεύεται ότι όλοι οι άνθρωποι αυτής της ομάδας ανταποκρίνονται σε αυτές τις υποθέσεις. Οι ιδέες αυτές μπορεί να δημιουργούνται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τις εμπειρίες ή την κοινωνία και μπορεί να είναι τόσο συνειδητές όσο και ασυνείδητες. Η πραγματοποίηση αστείων ή σχολίων για άτομα από αυτές τις ομάδες στο χώρο εργασίας δημιουργεί ένα εχθρικό και τοξικό περιβάλλον, βλάπτει τις επαγγελματικές σχέσεις και δημιουργεί συγκρούσεις που χωρίζουν τους εργαζόμενους σε “εμείς” και “αυτοί”.
• Στερεότυπα βάσει φύλου: Είναι πολύ πιθανό οι γυναίκες στο εργατικό δυναμικό να δεχτούν σχόλια που ενισχύουν τα παραδοσιακά στερεότυπα των φύλων. Αυτά μπορεί να είναι “οι γυναίκες είναι ευαίσθητες και συμπονετικές” ή ότι υποτίθεται ότι πρέπει να κάνουν συγκεκριμένα είδη εργασίας (“φροντίστρια”, “νοικοκυρά”). Στις περιπτώσεις που αυτά τα σχόλια ακολουθούνται από προκαταλήψεις για το χρώμα του δέρματος και τη μητρότητα μπορεί να δημιουργήσουν ένα εχθρικό περιβάλλον και να θέσουν τις γυναίκες σε ευάλωτη κατάσταση.

• Πολιτισμικό Σοκ: Είναι πολύ συχνό φαινόμενο οι άνθρωποι που αλλάζουν περιβάλλον και μετακομίζουν σε άλλη χώρα να βιώνουν αβεβαιότητα και άγχος. Η έκθεση σε μια νέα κουλτούρα με διαφορετικούς κανόνες, η μετακίνηση μεταξύ κοινωνικών περιβαλλόντων και η λήψη τεράστιου όγκου νέων πληροφοριών μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση. Κατά τη διάρκεια της περιόδου προσαρμογής, το άτομο μπορεί να αισθάνεται αποπροσανατολισμένο, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει εμπόδια στην επικοινωνία στο χώρο εργασίας.
• Φύλο και LGBTQ+ διαφορετικότητα στο χώρο εργασίας: Η ποικιλομορφία των φύλων δεν είναι κοινή σε όλες τις χώρες και τους πολιτισμούς. Ένα νέο εργασιακό περιβάλλον με τέτοιες αλλαγές μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες στην προσαρμογή και να δημιουργήσει εμπόδια στην επικοινωνία.
• Σήματα και θρησκευτικά σύμβολα: Οι θρησκευτικές διαφορές θα μπορούσαν ενδεχομένως να λειτουργήσουν ως εμπόδιο στην επικοινωνία στον εργασιακό χώρο. Μερικές φορές οι θρησκευτικές απόψεις επηρεάζουν τον τρόπο που σκέφτεται κάποιος και μπλοκάρουν το κανάλι επικοινωνίας.

Ωστόσο, ο νόμος 4285/2014 για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας δημιουργεί ένα πλαίσιο προστασίας στο οποίο μπορούν να προσφύγουν τα θύματα ξενοφοβίας ή ρατσισμού.